هر حرفه‌ای نیاز به مجموعه متفاوتی از دانش، مهارت و توانمندی دارد و در قالب انواع فعالیت‌ها و وظایف انجام می‌شود. این ویژگی‌های متمایز کننده یک حرفه توسط مدل مفهومی اونت توضیح داده می‌شود که مشخصه‌های کلیدی یک حرفه را در قالب متغیرهای استاندارد و قابل اندازه‌گیری که توصیف گر نامیده میشوند، تعریف می‌کند. این الگو سلسله‌مراتبی با 6 دامنه آغاز می‌شود و جنبه‌های روزانه یک شغل و کیفیت و علایق متصدی آن را نشان می‌دهد. الگو به 277 توصیف گر، که توسط برنامه اونت گردآوری شده، بسط می‌یابد که بیشتر از آن هم، توسط نهاد‌های دولتی از قبیل اداره آمار کار جمع‌آوری می‌گردد.
الگوی مفهومی اونت چارچوبی را فراهم می‌کند که بیشترین اطلاعات در مورد کار را شناسایی کرده و در یک سیستم تئوری و عملی گرد هم می‌آورد. الگوی مفهومی از طریق تحقیقات بر روی تحلیل شغلی و سازمانی انجام گرفته است. این الگو هم کارمند‌گرا و هم کار‌گرا است و اطلاعات شغلی هم قابل بسط به مشاغل، بخش‌ها یا صنایع است و هم خاص هر شغل. توصیف گرها به 6 دامنه سازماندهی می‌شود که امکان تمرکز کاربر بر ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی که به دنبال آن است را ممکن می‌سازد.
مشخصات شاغل
ویژگی‌های پایداری که هم عملکرد و هم ظرفیت اکتساب دانش و مهارت لازم برای عملکرد کاری موثر، نشان می‌دهد. ویژگی‌های شاغل، شامل متغیرهای کیفی پایدار در افراد است که بر نحوه رویکرد آن‌ها به وظایف، اکتساب دانش و مهارت کاری، اثر می‌گذارد. در گذشته تحلیلگر توانمندی‌ها، عمومی‌ترین روش برای مقایسه مشاغل در قالب ویژگی‌های شاغل بوده است. اما، تحقیقات اخیر سایر انواع ویژگی‌های دیگر را هم را دخیل می‌داند. بخصوص، علایق، ارزش‌ها و سبک‌های کاری در ادبیات سازمان، مورد توجه قرار گرفته است. علایق و ارزش‌ها، منعکس کننده ترجیحات برای محیط کار و پیامدها است. متغیرهای سبک کاری، نشان دهنده تفاوت‌های فرایندی در شیوه اجرای کار است.
توانایی ها abilities – ویژگی‌های پایدار فرد که بر شایستگی اثر می‌گذارد.
- توانایی‌های شناختی
توانایی‌های زبانی: درک شنیداری، درک نوشتاری، بیان شفاهی، بیان نوشتاری
توانایی تولید ایده و استدلال: سیالیت ایده‌ها، ابتکار، مسئله یابی، استدلال استقرایی، استدلال -قیاسی، ترتیب دهی اطلاعات، انعطاف‌پذیری در طبقه‌بندی
توانایی کمی: استدلال ریاضی، محاسبات ، حافظه: به خاطر سپردن
توانایی ادراکی: سرعت انتقال، انعطاف‌پذیری انتقال، سرعت ادراک
توانایی فضایی (سه بعدی): جهت یابی فضایی، تجسم
توجه: توجه انتخابی، اشتراک زمان
توانایی‌های روانی حرکتی
توانایی ظرافت کار دست: همزمانی حرکت دست و بازو، چالاکی دست، چالاکی انگشتان
توانایی کنترل حرکت: دقت کنترل، هماهنگی اعضای مختلف بدن، جهت‌گیری در واکنش، کنترل آهنگ حرکت
واکنش زمانی و سرعتی: زمان واکنش، سرعت انگشت- مچ، سرعت حرکات اعضای بدن
توانایی‌های فیزیکی
توانایی قدرت فیزیکی: قدرت ایستا، قدرت لحظه‌ای، قدرت پویا، قدرت بالا تنه
پایداری: استقامت
انعطاف‌پذیری، تعادل و هماهنگی: انعطاف‌پذیری وسبع، انعطاف‌پذیری پویا، هماهنگی بدن، تعادل بدن
توانایی‌های حواس
توانایی دیداری: دید نزدیک، دید دور، تمایز رنگ‌ها، دید در شب، دید پیرامونی، ادراک از عمق، دید در نور شدید
توانایی شنوایی و گفتاری: حساسیت شنوایی، توجه به صداها، مکان‌یابی صدا، تشخیص گفتار، وضوح گفتار
interestesعلایق حرفه ای
پروفایل‌های علایق حرفه‌ای (OIP) با الگوی هالند تطابق دارد. در این قسمت موارد زیر بررسی می‌شود:
واقع گرایانه
کاوشگرانه
هنری
اجتماعی
کسب و کار
قاعده مند
Values ارزش‌های کاری
جنبه‌های سراسری کار از نیازهای خاصی که برای رضایت فردی مهم هستند، تشکیل می‌شود. الگوهای تقویت‌کننده حرفه‌ای (ORPs)، بر اساس تئوری تطبیق کار (Dawis & Lofquist) است. در این قسمت موارد زیر بررسی می‌شود:
دستیابی ( کاربرد توانایی ها/ دستاوردهای کلی)
شرایط کاری( فعالیت / مستقل بودن / تنوع/ جبران خدمت / امنیت / پیشرفت / شناخت وضعیت اجتماعی)
روابط ( همکاران / خدمات اجتماعی/ ارزش‌های اخلاقی)
حمایت( سیاست‌ها و اقدامات شرکت/ سرپرستی و روابط انسانی/ سرپرستی و روابط فنی)
مستقل بودن
خلاقیت
مسوولیت پذیری
اختیار
Styles سبک‌های کاری
ویژگی‌های شخصی اثرگذار بر نحوه انجام کار توسط فرد. از جمله آیتم‌های مرتبط عبارتند از:
گرایش به موفقیت ( /تاثیر اجتماعی/ رهبری)
گرایش میان فردی( همکاری/ نگرانی برای سایرین / گرایش اجتماعی )
تطبیق ( کنترل خویشتن/ حد تحمل استرس / انطباق پذیری/ انعطاف‌پذیری)
وجدان کاری ( وابستگی / توجه به جزییات/ یکپارچگی/ مستقل بون)
هوش عملی( نوآوری/ تفکر تحلیلی)
الزامات شاغل
توصیف گرهایی مربوط به شاخص‌های کاری که از طریق تجربه و تحصیلات بدست می‌آید.
نیازهای شاغل در برگیرنده‌ی ویژگی‌های بوجود آمده یا کسب شده یک فرد است که به عملکرد کاری وی بر می‌گردد و شامل دانش و مهارت مربوط به کار می‌شود. دانش یعنی اکتساب حقایق و اصول مربوط به یک حوزه از دانش. تجربه به اصول فرایندی برمی گردد که با دانش دراختیارمان، کار می‌کنیم. این فرایندها اغلب به عنوان مهارتها شناخته میشوند. مهارتها خود به مهارتهای پایه و بین وظیفه‌ای تقسیم میشوند. مهارتهای پایه مانند خواندن، اکتساب دانش جدید را تسهیل می‌کنند. مهارتهای بین وظیفه‌ای مثل حل مسئله در برگیرنده چندین حوزه از فعالیت‌ها هستند.
Skilles مهارتها
مهارتهای پایه
شایستگی های توسعه‌یافته‌ای که یادگیری را تسهیل می‌کنند و یا سرعت کسب دانش را افزایش می‌دهند. جزییات این مهارت عبارتند از:
محتوا: درک مطلب، گوش دادن فعالانه، نوشتن، صحبت کردن، ریاضیات، علم
فرایند: تفکر انتقادی، یادگیری فعالانه، راهبردهای یادگیری، پایش
مهارتهای بین وظیفه ای
قابلیت‌های توسعه‌یافته‌ای که شایستگی شغلی را تسهیل می‌کنند. جزییات این مهارت عبارتند از:
مهارتهای اجتماعی: ادراک اجتماعی، هماهنگی، قانع کردن، مذاکره، آموختن، گرایش خدماتی،
مهارتهای حل مسائل پیچیده: حل مسائل پیچیده
مهارتهای فنی: تحلیل عملیات، طراحی فناوری‌ها، انتخاب وسایل، نصب کردن، برنامه نویسی، پایش عملیات، عملیات و کنترل، نگهداری از وسایل، عیب یابی، تعمیر، تحلیل کنترل کیفی
مهارتهای سیستم‌ها: قضاوت و تصمیم‌گیری، تحلیل سیستم‌ها، ارزیابی سیستم ها
مهارتهای مدیریت منابع: مدیریت زمان، مدیریت منابع مالی، مدیریت مواد، مدیریت منابع انسانی
Knowledge دانش
رکن اصلی احاز شایستگی دانش است . دانش مجموعه اصول و حقایق سازمان‌یافته و کاربردی در دامنه‌های عمومی است ، جزییات این قسمت عبارتند از:
مدیریت و کسب و کار
مدیریت و اداره
کارهای اداری
اقتصاد و حسابداری
فروش و بازاریابی
خدمات مشتریان و کارکنان
منابع انسانی و پرسنل
تولید و ساخت
تولید و فرایند
تولیدات غذایی
مهندسی و تکنولوژی
کامپیوتر و الکترونیک
مهندسی و تکنولوژی
طراحی
ایجاد و ساخت
مکانیک و غیره
الزامات تجربی
نیازمندی‌های مربوط به فعالیت‌های کاری قبلی و مشخصا مربوط به انواع خاصی از فعالیت‌های کاری. این دامنه شامل اطلاعات در مورد سوابق تجربه‌ای خاص افراد در یک حرفه یا یک گروه از مشاغل است که شامل گواهی، تصدیق‌ها و اطلاعات آموزشی است. برای مثال، اطلاعات در مورد گواهی‌های سازمانی یا حرفه‌ای لازم برای ورود به یک حرفه و پیشرفت در آن، تحصیلات یا آموزش ترجیح داده شده در این قسمت مستند می‌شود.
تجربه و آموزش
اگر فردی استخدام شده تا این کار را انجام دهد، چه مقدار از موارد زیر لازم است؟ جزییات این قسمت عبارتند از:
تجارب کاری مرتبط
برنامه‌های آموزشی در محل
برنامه‌های اموزشی حین کار
